پیشواز نوروز

             

                              نوروز از دیروز تا امروز

     اگر مظاهر قومیت ایرانی را برشمریم بی تردید نوروز یکی از مهمترین آن هاستاز زیبایی های نوروز همین بس که با وجود قدمت آن همه ساله تازگی و طراوت خود را حفظ می کند ؛ بـــه طوری که همه ی ایــرانیان از کوچک و بزرگ٬ دارا و ندار ٬ و حتی اقلیت های مذهبی بـــا آمدنش احساس شادمانی می کنند .

        این نوشتار کوششی است در باز یابی ریشه های تــاریخی نوروز و چگونگی برگزار شدن آن در زمان های مختلف .

       نوروز بزرگترین جشن ایرانیان از روزگار کهن تا بــه امروز است . ایرانیان قدیم معتقد بودندجهان در شش گاهنبار و در هر گاهنبار ٬قسمتی از آن آفریده شده است .

     در گاهنبار اول به مــدت ۴۵ روز ( آسمان) ٬گـــاهنبار دوم به مدت ۵۵ روز ( آب ) ٬ در گــــاهنبار سوم به مـــدت ۵۵ روز ( زمین ) ٬ در گـــاهنبار چهارم به مدت ۲۵ روز ( رستنی ها ) ٬ در گـــاهنبار پنجم به مدت ۷۵ روز ( حیوانات )‌٬ و بـــالا خره  در گــاهنبار ششم به مدت ۷۰ روز ( انسان ) آفریده شد .

.

   علاوه بر این مناسبت ،مناسبت های دیگری را هم برای نوروز ذکر کرده اند ،مثلا در متون تاریخی نوشته اند : « نوروز یادگار برتخت نشستن جمشید شاه پیشدادی است .» و یا آورده اند :چون سلیمان بن داوود انگشتری خویش را گم کرد ،شهریاری چهل از وی برفت ؛ اما پس از چهل روز انگشتری پیدا شد و سلطنت بدو باز گشت .

   اما آنچه به نظر درست تر می آید انگیزه ی بزرگداشت نوروز همان آمدن بهار و شروع مجدد زندگی طبیعت است . با این حال از آنجا که این جشن در نظر ایرانیان بسیار عزیز و گرامی است ،بسیاری از رویدادهای جالب تاریخی و داستانی را به آن نسبت داده اند.

    نوروز پس از اسلام جنبه ی اسلامی هم به خود گرفت ، به همین دلیل مسلمانان در لحظه ی تحویل سال بر سر سفره ی هفت سین قرآ» می گذارند. از سوی دیگر در منابع اسلامی از نوروز به دفعات یاد شده و روایاتی در تایید نوروز از ائمه نقل می کنند .

  در زمان امویان ایرانیان روزگار سختی را می گذراندند با این حال به هنگام نوروز مطابق سنت دیرین هدایایی برای دربار می فرستادند. در دوران خلافت عباسیان نیز ایرانیان نوروز را گرامی می داشتند چنانچه رسم آب پاشدن به یکدیگر در روز عید و افروختن آتش در شب عید را با قوت تمام اجرا می کردند............

   دکتر هنریش بروگش می کوید : « در ایام نوروز شادی و سرور خاصی همه را فرا می گیرد ،همسایه ها با هر درجه و مقامی فرا رسیدن این عید را به یکدیگر تبریک می گویند . این یک سنت باستانی است که بیش از دو هزار سال است که در ایران رواج دارد . در طول این مدت هیچ واقعه و تاخت و تاز و حادثه ای نتوانسته آن را از بین ببرد ........

  یکی از مراسمی که مربوط به جشن نوروزی است آئین چهارشبنه ی آخر سال است . به قول دکتر سعید نفیسی ،همین عنوان چهارشبنه سوری مبین جنبه ی عیش و عشرت آن است .

   سنت ها و مراسم اصلی نوروز از زمان قاجار تا کنون تغییر چندانی نکرده است . در پایان لازم به ذکر است ملت رنج دیده ی ایران بیش از هر زمانی نیاز به شادی و فراموش کردن غم های انباشته شده  قرون متمادی دارد ،بسیار به جا خواهد بود مسولان امکان بروز شادی ها را فراهم آورند .

                                                                    گرد آوری و تدوین : محمود ترابی