انقلاب اسلامی کاملترین نهضت مردمی

جنبش ها و نهضت های اسلامی در نگاه اکثر محققان از تاریخچه ای بسیار طولانی برخوردارند.این نهضت ها، به ویژه در تاریخ معاصر،چه از نظر تعداد و گستره جغرافیایی و چه از نظر نوع و ماهیت، از تعدد قابل توجهی برخوردار شده اند. امروزه تقریباً هیچ نقطه ای از قلمرو ملل اسلامی یافت نمی شود که در آن گروه و جنبش تحت عنوان یا با پسوند برگرفته از این واژه سر بر نیاورده باشد.از کشورهای با سابقه و بزرگی چون مصر، ترکیه و عربستان گرفته تا مناطقی کوچک و دورافتاده نظیر سومالی،موریتانی و کشمیر، جنبش های اسلامی در حال فعالیت و تکاپو هستند. برخی از این گروه ها و حرکت های اسلامی چندین دهه سابقه دارند و برخی نیز ظهورشان به اوایل قرن حاضر بر می گردد. هر کدام از این جنبش های با سابقه و نو ظهور ، دارای گرایش ها، اهداف و فلسفه ی وجودی خاصی هستند. با وجود این که تمام این نهضت ها مبنای شکل گیری و فعالیت خود را اسلامی می دانند اما به سختی می توان دو جنبش اسلامی را یافت که در تعریف،عملکرد و اهداف یکسان باشند.البته بخشی از این ناهمپوشانی را باید معلول تفاوت در محیط های جغرافیایی و بسته فعالیت های این نهضت ها دانست اما متأسفانه به نظر می رسد علت اصلی افتراق و حرکت های مذکور، تقسیمات پیش بینی حاصل شده در دنیای اسلام بر اساس مذاهب و نحله های مختلف اعتقادی است.هر چند تمام جنبش های اسلامی معاصر، رویکرد سیاسی ندارند اما می توان گفت تقریباً تمام این گروه ها خواستار بهبود شرایط موجود و حرکت به سمت یک وضعیت مطلوب هستند. به نظر می رسد بتوان واژه ی « اصلاح» را به عنوان محور اصلی این خواسته در نظر گرفت که تمامی امور سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... را پوشش می دهد. البته در یک نگرش کلی طیف غالب جنبش های اسلامی پیش از هر چیز خواستار اصلاح امور سیاسی جوامع مسلمان و به تبع آن خواهان تغییرات در  سایر زمینه هاست.              
با صرفه نظر از توضیح درباره ی ساختار، اهداف و عملکرد جنبش های اسلامی و نیز تشابهات و افتراقات آن ها،یک سوال اساسی و بسیار مهم در خصوص جنبش های اسلامی در تاریخ معاصر مطرح می شود: به راستی چرا تاکنون اکثر قریب به اتفاق جنبش های اسلامی فعال در گستره ی قلمرو اسلامی در تحقق اهدافشان ناموفق بوده اند؟ از نمونه ی بی بدیل انقلاب اسلامی ایران و برخی جنبش های نسبتاً موفق در سال های اخیر که بگذریم، باید گفت که بیشتر جنبش های اسلامی در حال درجا زدن،مواجهه با تغییرات بنیانی گاه و بیگاه،واپسگرایی، ایستایی و یا درگیری های خشونت بار هستند.
به نظر می رسد شاید در حال حاضر دیگر نیازی به ایجاد و سازماندهی نهضت های اسلامی جدید در دنیای اسلام نباشد. در برخی کشورهای مسلمان به قدری جنبش های ریز و درشت ظاهر شده اند که فقط ذکر نام آن ها احتیاج به یک کتابچه راهنما دارد. آنچه اکنون ضروری و حیاتی می نماید،ارائه یک آسیب شناسی دقیق از اهداف و عملکرد جنبش های اسلامی معاصر است.  

پس بدون اغراق باید گفت در کنار مطالعه و شناخت ماهیت هر کدام از جنبش های اسلامی و ارائه آسیب شناسی عملکرد آن ها، بررسی چگونگی تأثیر پذیری این نهضت ها از انقلاب اسلامی ایران جهت موفقیت آن ها، امری اجتناب ناپذیر است.

شهریار

                                       یاران را چه شد 

همدمان یارب کجا رفتند و یاران را چه شد 

                           دشمنی کی غالب آمد ٬ دوستداران را چه شد

می کشد دل در خراباتم خراباتی کجا

                              می کشد رنج خمارم ٬میگساران را چه شد

قحط سالی شد که عشق و عاشقی از یاد رفت

                               نعمت و هم شکر آن نعمت گذاران را چه شد

کس نپرسد در میان این خزان و تفرقه

                               کان بهار انس و جمع جو کناران را چه شد

هر کجا دل مرده باشد دلبریها مرده است

                                لیک در سوگ محبت سوگواران را چه شد

کو صدای ساقی و برگ صبوح عارفان

                               ساز مرغان و سرود باد و باران را چه شد

جای مستان محبت بود کوی میکده

                               کو چنان میخانه و آن باده خوران را چه شد

در خرابات مغان مستان هشیاری که بود

                                آن به ظاهر مست و باطن هوشیاران راچه شد

شوره زاری شد طبیعت لاله زاران را چه رفت

                                 لیسه زد باغ محبت باغکاران را چه شد 

زر د و زندانی شدیم در تنگنای زندگی

                                یارب آن آزادگان و گلعذاران را چه شد

نی سواران را هوای قهرمانی در سر است

                                قهرمانان را چه آمد ٬شهسواران را چه شد

خرمگس شاهین شد و صید کبوتر می کند

                               شاهبازان را چه شدشاهین شکاران راچه شد

روزگاری بود و دورانی ندانم ای فلک

                                  برسردوران چه آمد ٬روزگاران را چه شد

هر عروس معنی ای را گوهری می شد نثار

                                   با عروسان هنر گوهر نثاران را چه شد

کس نمی خواهد نشاندن تیر آهی بر هدف

                               آن سحرخیزان راوآن شب زنده داران را چه شد

بر مدار عشق می چرخید چرخ روزگار

                                  آن مدیران را و آن گردون مداران را چه شد

رشحه ی فیضی نزاد و گلبن عیشی نرست

                                چشمه ی خورشیدوچشم ابروباران را چه شد

غنچه ی خندان نماند و قمری نالان نخواند

                                   عشوه ی صد برگ و غوغای هزاران را چه شد

خارها سر بر کشد و گلبنان پژمرد و ریخت

                                    جز خزان دیگر نمی بینم ٬بهاران را چه شد

شهر ری خالی شد از مهر و محبت خواجه گفت

                                   « مهربانی کی سر آمد ٬شهریاران را چه شد »

قیصز امین پور

اگر دل دلیل است…

قیصر امین پور

سراپا اگر زرد و پژمرده ایم ولی دل به پاییز نسپرده ایم چو گلدان خالی، لب پنجره پر از خاطرات ترک خورده ایم اگر داغ دل بود، ما دیده ایم اگر خون دل بود، ما خورده ایم اگر دل دلیل است، آورده ایم اگر داغ شرط است، ما برده ایم اگر دشنه دشمنان، گردنیم! اگر خنجر دوستان، گرده ایم؟! گواهی بخواهید، اینک گواه: همین زخمهایی که نشمرده ایم! دلی سربلند و سری سر به زیر از این دست، عمری به سر برده ایم